martes, 28 de febrero de 2012

Leopoldo Nóvoa y Antoni Tápies, desde el Informalismo

El artista en 2006 en SCQ de Santiago (vía El CorreoGallego)
Leopoldo Nóvoa (Salcedo, Pontevedra, 1919 - París, 2012) acaba de morir en su amada ciudad, la capital de Francia, tan vinculada a su aventura plástica abstracta, con una poética del lienzo singular, en la línea de Julio Cortázar, al que le unía amistad, paisaje del Plata y también Galicia (la esposa del escritor argentino). Es el incendio de su estudio en la ciudad-luz, desde sus cenizas utilizadas como material plástico, el elemento sobrealiente de su praxis meditativa estilística.
'Arco negro' de Kandinsky (1912) reinterpretado en su obra
Artista gallego internacional, de diáspora, ciudadado del ancho mundo ha tenido relación en las pasadas décadas con Armenteira y Raxó, en la ría de Pontevedra. Pintor con vocación de muralista, en su horizonte están Oteiza pero también Tapies, que están en su sombra constantemente.



Mas en el campo del Informalismo artístico el cabeza de fila y gran maestro es Antonio Tápies (Barcelona, 1923 – 6.II. 2012), fallecido unos días antes que el pontevedrés-parisino tan sólo.

Creu de paper de diari, 1946-47, collage-acuarela

Autodidacta, ha creado un estilo propio en el arte de vanguardia del siglo XX, en el que combina tradición e innovación con un estilo abstracto lleno de simbolismo, dando gran relevancia al sustrato material de la obra. El marcado sentido espiritual dado por el artista a su obra es lo más destacable, donde el soporte es un análisis de la condición humana.

Desde el Grupo "Dau al set" (1948-1956), con los pintores Joan Ponç y Modest CuixartJoan Brossa, Arnau Puig, y Tharrats, el editor de la revista. Todos pertenecen a las post-vanguardias, y viajan a París a beber de los rescoldos de las vanguardias, que reinterpretan (Tapies se adhiere al dadaísmo-surrealismo).
Marrón e Ocre , 1959, M.A.C.C. (obra de selectividad, 2º Bac)


Emplea técnicas que mezcla los pigmentos tradicionales con arena, ropa, paja, ... desde el Collage y Assemblage, con una textura próxima al bajorrelieve.
¿A qué te recuerda?



  


domingo, 26 de febrero de 2012

Isaac Díaz Pardo (returns)

Isaac Díaz Pardo fíxose presente na inauguración. No posado a viuva, e Xosé, un dos seus fillos...

 
Para a exposición xuntáronse trinta e cinco obras, que foron da Fundación Caixa Galicia e da Obra Social de Caixanova (agora  Novagalicia Banco e Fundación Novacaixagalicia (?!).

O santiagués Isaac Díaz Pardo foi a Madrid para aprender en Bellas Artes na durísima (e amplísima) postguerra franquista (licenciado en 1941). Nos anos a seguir firma La barca de Caronte, El juicio de Salomón e Las tres gracias, emanación dende a mitoloxía e da relixión católica. Logo vai para Sada (Castro de Samoedo) a traballar, pintando retratos e Os afogados, fase xa dun verismo / realismo. A mudanza ideolóxica e o afastamento de España fará que en Buenos Aires (Magdalena), "huyendo de la Galicia pequeña, triste e asfixiante de los años cincuenta”, segundo o seu fillo Xosé Díaz.
Instantánea na exposición de A Coruña




Aquí muda o seu xeito de concibir a arte, pintando a “señores y señoras enriquecidos” quitándolles “los cuartos y las arrugas”, polo que deixa o cursus honorum (en torno a 1948, mais seguindo a nivel privado..., que abandona ca. anos setenta).


Nunca deixaría de ser artista, máis xa de debuxos e portadas de libros... 
E logo está Sargadelos. Máis esta é outra historia...
Isaac-Hamlet de Sargadelos, por Jaime Asensi na Rev.Galegos.
Alberto Núñez Feijóo, dixo na súa homenaxe no Gai ás que é "un referente para construir o futuro" e un exempro dunha vida adicada "a un compromiso chamado Galicia".


Susana Seivane e un amigo, facendo soar ó Himno no Auditorio CdC, 8.II.12 (via atlántico.net)

viernes, 24 de febrero de 2012

Hoxe é o DÍA DE ROSALÍA (no 175 aniversario do seu nacemento)


A lectura pública de Ourense, será, cando menos no Liceo (ás 19:00)

Da Equipa de Normalización IES Aquis Celenis, Caldas de Reis / Po.

Diante do seu monumento en Rianxo haberá unha lectura
            Promove os actos a Asociación de Escritores en Lingua Galega (A.E.L.G.):

"Rosalía de Castro é a escritora máis representativa da lingua e da literatura galegas. A publicación do seu libro Cantares Gallegos, o primeiro escrito integramente no noso idioma, desde a vontade firme e inequívoca do seu significado, sinala o inicio da restauración do uso escrito do noso idioma e o final de séculos de silencio e esquecemento.

A súa obra é un retrato do pobo galego e goza dunha total actualidade. Desde o século XIX Rosalía de Castro foi homenaxeada polas galegas e os galegos como poeta nacional, pois reclamou a redención da patria galega e asumiu a voz do seu pobo, voz que guiou permanentemente a súa obra e o seu pensamento. Esta galeguidade intrínseca dos seus textos, esta comunicación e entendemento permanente co seu pobo, ao se dirixir a el no seu idioma propio, foi o que a fixo tamén poeta de todos os pobos, chegando a formar parte da nómina de escritoras máis destacadas da literatura universal de todos os tempos.

Por todos estes motivos a difusión do coñecemento da súa obra é necesaria para as galegas e os galegos, en especial para as xeracións máis novas que colectivamente contribuímos a coeducar, sendo a súa palabra feita poesía ou prosa reflexiva un dos procedementos máis eficaces para fomentar o amor á nosa lingua e comprender a nosa identidade cultural". (Vía: Aelg)

jueves, 23 de febrero de 2012

Desde la muestra de Anna Katarina Martin en Alterarte


Una de las obras de la exposición (Vía dearte)
Es nuestra reflexión artística de hoy una propuesta de Anna Katarina Martin, desde la pequeña sala de Alterarte, sita a la entrada del pabellón 1 del Campus de Ourense (Universidade de Vigo): apenas un espacio para exponer una idea, o mundos breves, lo que no está reñido con la intensidad o potencia expresiva, mas que puede resultar excesivo...

La autora (Estocolmo, 1976) es hija de padre español y madre sueca presenta “Tierra de soledad (Ensamlandet)”, beve e intensa`propuesta desde cinco fotografías -una en color-, y el fragmento de una carta, para mostrarnos la historia de su madre, Ulla Kruse, en España, a la que se trasladó tras su boda: una tierra hostil desde las personas, con sus concepciones atrasadas, la España del Franquismo de los sesenta y setenta.

Ulla_Kruse (de Ensamladet)
Es un testimonio antropológico que llega aquí envuelto en el ropaje de una exposición artística. Es el testimonio de la lucha de una de esas mujeres que venían de otro mundo, el sueco, protestante, democrático y libre, con mujeres emancipadas, y el choque con una sociedad patriarcal, cristiana tradicional y controladora que hipertrofiaba la vida de las mujeres. Es en definitiva la vindicación de un espacio emocional propio para sentir, expresarse, vivir.

En paralelo late la Ingrid Bergman -ficción desde otra sueca en territorio hostil- en ‘Stromboli, Terra di Dio’, de Roberto Rossellini.

                                                           La muestra se completa con una explícita narración sonora.


martes, 21 de febrero de 2012

Esencias do Entroido ourensá de visita nun colexio de cidade

Posando na entrada diante do alegórico mural mariano marista, do Ir. Santamarta 

O xoves pasado -'de Comadres' en Xinzo de Limia- visitaron o Colexio Marista 'Santa María' de Ourense os Felos de Maceda (con medias negras e viril bastón) e as Pantallas de Xinzo de Limia.  Dende materias docentes troncais, como Lingua Galega, e o alento da dirección pedagóxica de Infantil e Primaria, chegan por segundo ano consecutivo o centro educativo visitando ós alumni nas aulas e facendo algunhas carreiras polos longos pasillos do edificio capitalino da rúa Bedoya.

Eis un plantexamento pedagóxico a salientar cómo se debe. A relación matricial coa historia da nosa terra, expresada dende o eido etnográfico, ten unha relación causa / efecto neste centro educativo dende a docencia, relación polo demáis campo-cidade que non se debe esquencer e si fomentar pois a terra é unha, como unha debe ser a cultura que alenta esta manifestación cultural. 

Outra pose das Pantallas e dos Felos (fotos de Oscar Fdez. Pérez)
Desta volta a Limia Alta -Maceda ou Manzaneda de Limia- e Xinzo, o centro natural e histórico da Comarca, Felos e Pantallas, dous atávicos representantes dunha moi antiga tradición (máis recente no caso de Maceda, derivada de Laza).

Os Peliqueiros (Laza) e os Cigarróns (Verín) tamén virán, sen dúbida, nos próximos anos, como as Mázcaras (Manzaneda) e Boteiros (Viana do Bolo) : mentres, velaquí vai este anticipo en crave artística pictórica da man de Leonardo Vidal, artista que traballa e vive na vila capital do val do Támega.

A fermosa muller durme logo de sair e soña que a visita todo o Entroido de Verín
(obra de Leonardo Vidal)

   

jueves, 16 de febrero de 2012

O país das vacas de Xurxo Lobato

"VACAS"(Ed. Everest) de Flavio Morganti (Restaurante Galileo, Ourense) foi 'Premio Gourmand 2007' ó mellor libro de cociña de España, o que é como decir que acadou o "Óscar" das publicaciones gastronómicas.


 
Obra propia (máis coral), moitas das fotos foron do fotógrafo Xurxo Lobato.

O libro foi a reivindicación das vacas no desenvolvemento de Galicia. Vindicación ante todo. Receitas con carne de vacún e paixón polo autóctono da súa nova terra, a da súa muller e fillos.

O libro das vacas, para os galegos. Porque co porco e as castañas, patacas e millo (ademáis de viño) somos (porque vimos) delas. O icónico animal da cultura e a economía do noso país.

       Máis xa Manuel Rivas con Un millón de vacas (1990) -libriño de relatos- acadou un grande éxito: 'Premio de la Crítica'. Daquela aínda había vacas nos concellos..., e os bois (e as vacas) tiraban polo carro. Máis xa ían a menos dende os anos corenta.



De comezos desta década foi o documental etnográfico "O carro e o home" de Antonio Román (1941). Rodado nas terras montuosas e atrasadas da Lobeira de Xaquín Lorenzo, de quen é o guión, o pequeno gran film restaurado polo malogrado cineasta Eloy Lozano Coello é un fito.


Estes son algúns dos antecedentes da exposición de Xurxo Lobato. El mesmo ten un tamén: o libro "No país das vacas" (Ed. Xerais) a finais de 2009, obra xurdida dende o de Morganti. O fotógrafo (A Coruña, 1956) fixo daquela ducias de fotografías, ás que achegou uns ensaios e testemuñas. Foi entón así presentado no auditorio da Fundación Caixa Galicia da Coruña, ateigado de autoridades capitalinas...

Quesada en Faro de Vigo

          Chega agora en forma de exposición ó Museo do Pobo Galego (Santiago de Compostela), onde se poderá ver ata o 1 de abril. Logo virá a Ourense, e irá de xira a outras cidades e vilas do país (Vilagarcía, Vigo, A Coruña, Silleda, Pontevedra, Lugo).


Patrocinada por Larsa, a exposición do Museo santiagués conta coas reflexións de Manuel Rivas, Ramón Villares ou a presidenta da Fundación Paideia, Rosalía Mera (by Inditex), ou o presidente da Real Academia Galega, o ourensán Xosé Luís Méndez Ferrín...

Xosé Lois en La Región (Ourense)
Máis tamén de Enrique Sáez, presidente Fundación Juana de Vega; Lourenzo Fernández Prieto, catedrático de Historia contemporánea da USC; Miguel Anxo Seixas, gandeiro e vicepresidente da Fundación Castelao; José Luis Gómez, Felipe Senén...,


..., Antón Losada, Amancio Liñares; o gandeiro Xusto Sánchez; Higinio Mougán, Xosé Turnes, Xosé A. Fraga, José A. Tellado, de Larsa; Xesús Ferro e Pedro Benavente, co-autores do libro "Vaca"; José Ramón Justo, Luis A.Vázquez de “Ternera Gallega”; Flavio Morganti, e Fátima Otero, crítica de arte...

Rematamos co oportuno icono de Xosé Lois (entre nós O Carrabouxo)  dun medio en galego que está a nacer...

lunes, 13 de febrero de 2012

El nuevo obispo de Ourense desde su heráldica

D. Leonardo Lemos Montanet, es el nuevo Obispo de Ourense desde el sábado por la tarde, día 11 de febrero.

Su escudo expresa su perfil espiritual e inquietudes. Esta es, desde la heráldica una aproximación a su significado:

Ante todo una descripción ajustada a criterio de la lógica de esta ciencia:

De gules, cáliz de oro, mazonado y aclarado de gules y sinople, superado por hostia de plata.

Mantelado de azur, cargado de una estrella de plata y un sarcófago, y capa partida por espada de plata.

Cruz de oro acolada.
Al timbre sombrero de sinople, con cordones del mismo color.

'Omnia in Caritate' en letras capitales en la filactería, entre cruces griegas.

El escudo en la casulla y tras la cátedra
Este fue asimismo el lema del cardenal arzobispo de Santiago D. Fernando Quiroga Palacios. Natural de Ourense, alumno del colegio de los HH. Maristas de primera hora (a comienzos del siglo XX). Lleva su nombre una calle, la primera a la izquierda de la calle Santo Domingo, que baja a la del Paseo. Era la antigua Rúa da Alba (por la misa así llamada, en el primer altar de la catedral por la puerta N., de pingües beneficios, dicen que tenía). "Todo en caridad" procede de San Pablo, Carta Primera a los Corintios (y reciente Encíclica papal de Benedicto XVI).

Ya con la mitra y báculo, desciende. El escudo en la casulla y las ínfulas de la mitra
El escudo en la siniestra (¿y en la diestra?)
Figuras:
Ante todo: cáliz y hostia, Eucaristía y Galicia. Depende del Arca Marmórica, en la que se halló/colocó al Apóstol Santiago en Compostela, siendo la cruz usual de representación de ocho puntas, principalmente. Será de cinco en alusión a María, tanto por el número cómo por el color... 
Capa y espada: alusión a San Martiño, patrono de la diócesis en la que se hace Obispo. Capelo de sinople y cruz de oro, propios del rango episcopal.

La renacentística talla de Santa María Nai bordada en la casulla
Un pero: desafortunado diseño de la figura artificial que quiere ser una capa -¡cerrada!- que parte la espada... por el cuello natural (al uso en las vestimenta eclesiástica pues como las casullas se introduce por la cabeza): la capa se pone por detrás, sobre los hombros...

viernes, 10 de febrero de 2012

Exposición de 27 artistas dedicada a la muerte en Santiago

A irmá do sono’, la muerte, es el subtítulo de la exposición colectiva que lleva a modo de enganche publicitario el enigmático y cartesiano "73x73x273",  esto es, las medidas base del nicho de enterramiento. Está en la antigua iglesia de los Jesuítas, de la Universidade de Santiago, que será trasladada a mediados del próximo mes a Lugo (capilla de Santa María).


          El retablo mayor con trazas de Simón Rodríguez, fue realizado por Ignacio Romero y Miguel de Romay en 1727. Iconografía jesuítica -San Ignacio de Loyola y San Francisco Javier- en los brazos del crucero, alterada en la fachada. En su interior se halla el sepulcro del fundador, el Obispo D. Francisco Blanco (1576), quien estuvo en Ourense.
Ana Solar teje una red con el instrumento de la Inexorable (Anxo Iglesias para El País)
            El día de la inauguración se hizo presente Guillermo Díez, director de Bodegas Nairoa, de Arnoia, en el Ribeiro del Miño. Mecenas artístico, y amigo de pintores, dió el cóctel posterior en el que presentó su caldo blanco 'Alberte''.

Su 'Val de Nairo' es la estrella de esta multipremiada bodega, que acaba de recibir estos días el sello de distinción 'Galicia Calidade'. Es de la variedad treixadura y se ha elaborado según cuentan, desde la congelación de la piel de la uva, delicatessem de escasa producción.

 
En ella está Xurxo Oro Claro quien contribuye con una figura adulta masculina llevando a un niño con correa, esclavitud execrable hasta el punto de desear la muerte. 


Obra de Xurxo Oro (de su web)
Ramón Conde en la presentación
    El también ourensano de origen, aunque vive y trabaja allende estos puertos,
Ramón Conde,
lleva a una Muerte-madre (calavera con melena), que da de mamar a un niño en sus brazos.
Muerte y vida, la rueda eterna.
     



En primer término la obra de Paco Pestana
Antón Lamazares (dende "E fai frío no lume", xa visto en Ourense), Paco Pestana (instalación), Teo Soriano con unha vánitas abstracta en tres cores (oro, negro, rojo) que coloca no retablo barroco;  a expresión do loito dende unha chaqueta xigante de Álvaro de la Vega, o fotógrafo Xurxo Lobato (a súa "Pasión", esculturas Barrocas), fotografías de Manuel Sendón (esquelas grapadas en dúas portas e un poste, ó chou), ...
Do Xornal da USC
     ... o fotógrafo Xulio Gil ("Fénix"), Antonio Blanco ("Vixilia", no Exipto faraónico), Montse Rego (fotos de mulleres no cemiterio de Fisterra feito por César Portela, aínda sen inaugurar) e Christian Villamide (baixo a cúpula: árbore morta), entre outros.

lunes, 6 de febrero de 2012

Erratas de arte (I)

     Una brillante, muy reciente:

                         “Leandro Sánchez sinala que o seu pintor favorito é Bangkok”. Sic ! 


(Raquel Feijóo, escribe desde el sonido de sus palabras en "tempo de lecerourense.com").
        -las imágenes ut infra son de la web-.






Respuesta: donde escribe la capital de Thailandia (Asia) el artista dijo "Van Gogh" (Vincent)




Leandro Sánchez ante sus obras-instalación en su última exposición.

Aquella es la antigua Siam, este un gran pintor post-Impresionista: he aquí dos de sus obras nocturnas, estrelladas, subyugantes, y una fotografía in situ del lugar que inspiró la última.

Bangkok
Van Gogh: Noche estrellada sobre el Rhône, 1888
Van Gogh, Terraza del café de noche, Place du Forum, Arlés, 1888.
Et voilà le café aujourd'hui !

                                                         ¡ Hasta otra !

domingo, 5 de febrero de 2012

Reunión Plenaria del Grupo Francisco de Moure en Oseira

            Como cada año por estas fechas nos reunimos ayer en nuestra sede nominal, convocados por nuestro Presidente Miguel Ángel González, al calor de la amistad, un numeroso y selecto grupo plural de estudiosos del arte de nuestra provincia.

          La preocupación por el patrimonio cultural (estado del claustro de San Francisco, capilla de los Remedios y Puente viejo de Ourense, cubiertas de S.Miguel de Celanova y Sta. Comba de Bande, retablo mayor de Montederramo,...), y la elaboración de nuestra revista Porta da Aira y de los libros monográficos (a los que llamamos Cuadernos) centró el orden del día.

Tras la reunión plenaria los asistentes posamos en la Biblioteca diochesca (foto Mani Moretón)
             De relevancia artística es el fallo del Premio Francisco de Moure que anualmente concedemos el grupo concedemos en pro del cuidado, acrecentamiento y divulgación del Patrimonio cultural de Ourense.
En el punto rojo la capilla catedralicia
         


            Este año se lo hemos dado al pintor D. Manuel Vidal y al Deán D. Serafín Marqués por el cuadro "Emaús", en calidad de artista y comitente respectivamente, quiénes desde su generosidad y arte han enriquecido nuestro patrimonio acrecentando esta joya paradigmática de estilo Barroco que es la Capilla del Santo Cristo de la Catedral Auriense.


        Así lo hemos postulado dos de nosotros, siendo secundados por todos en la votación. Porque a la par que soluciona un problema patrimonial -el deterioro de la obra precedente hacía imposible su recuperación-, es una aportación iconográfica de relevancia, de la que ya dimos cuenta con anterioridad en este cuaderno digital.

Su ubicación en la Capilla, a la derecha de nuestras miradas


También la expresión de la sensibilidad artística y espiritual (trascendente) de los mecenas

Como siempre, por lo demás, en la historia del arte. 

 Es por otra parte la constatación de que los artistas contemporáneos pueden seguir siendo creadores en el arte religioso aportando desde nuestro tiempo su reflexión.  


El maestro repostero fué el Abad 
Final del encuentro (Miguel Ángel, La Región)


Ana delante de su delicatessen














Nos reunimos luego en torno a otra mesa, dispuesta en el refectorio de la hospedería, en torno a un cocido, tradicional menú de esta época. Hubo comentarios de arte al calor de la amistad, loas al cocido -este año inconmensurable, a lo que contribuyó el Ribera del Duero que motu propio llevó D. Juan Saco-, que culminaron con los postres, uno de factura heráldica, aportado por Ana Malingre, y el de filiación laberíntica elaborado por el Abad Frei Juan Javier, quien nos acompañó al final, tras aparecer el P. Frei Mª Damián Yáñez, el venerable, con su capa, buen humor y bastón, a sus noventa y cinco joviales años.