miércoles, 28 de diciembre de 2016

Los hermanos Lumière proyectan la primera película



Foi o 28 de decembro de 1895 cando os irmáns Lumière, Auguste e Louis, organizaron a primeira proxección pública de pago en París, establecendo así nacemiento da séptima arte: o cine! 'Sortie de l'usine Lumière à Lyon', rue Saint-Victor (hoxendía 'rue du Premier-Film'), trinta e nove segundos para a historia.

velaquí o enlace á película.



foi o ano de 'L'Arroseur arrosé'...

El jardinero regado” ou “El regador regado”, inspirado posiblemente nas tiras cómicas do artista alemán Hermann Vogel: foi a primeira película con argumento na historia do cine. Corenta e cinco segundos magníficos...

Velaquí o enlace á película

lunes, 26 de diciembre de 2016

As Antolóxicas retrospectivas de Prego da súa conmemoración natal


Xabier Limia de Gardón.
Velaquí o artigo na web de La Región
Arte et Alia


Co gallo dos cen anos do nacemento de Manuel Prego de Oliver quixo o concello de Ourense conmemorar dun xeito especial a este artista, un dos máis sobranceiros da súa historia. E así como xurde ‘Prego 100Anos’, un proxecto de cidade con tres exposicións simultáneas, que aboia no mes de setembro recente pasado e rematará en xaneiro de 2017, pasadas as festas de Reises, con dúas das mostras aínda en carteleira.




Hai en Ourense unha exposición que son dúas, e foron tres..., dedicadas a Prego de Oliver (1915-1986). Dende elas pódese albiscar a ampla traxectoria deste artista que plasmou dende a época da República ata a Democracia, fases sociopolíticas que son como as codias do seu pan, cuxa miga desenrolou na época da Ditadura franquista. Antes está o xermolo no territorio da infancia e adolescencia, nos anos da fase final do reinado de Alfonso XIII e a ditadura de Primo de Rivera co rei á fronte.


O convulso dos tempos, ricaz de estímulos, incluídos os da guerra, apenas deixan pegada no artista, cuxo estilo se centra no campo do figurativo e costumista, no que se asenta e que o define de seu dende uns personaxes arquetípicos, que extrae da súa paisaxe: o vello canso e esmolante, a vella activa que carga o feixe, ou a lavandeira nova no río Loña. 

Antes da concentración nos tipos individuais Prego de Oliver busca nos seus primeiros tempos de artista profesional a concreción daqueles estereotipos en pares, caso do vello cego e o lazariño, a velliña co cadelo ou os cabalos, para decantarse polo ser humano maior e calmo, que reflicte unha idea do rural co énfase no tempo doutrora. Este é tamén o dos grupos pastorais e bucólicos, nenos e nenas descalzos con frautas e ovellas, no campo. Un tema activo na súa pintura é o dos nús, transversal dende os anos corenta ata os oitenta, explosión de sexualidade, de costas ou de fronte, para clientela con perfil, dende o grupo de mulleres arredor dunha poza ata a muller soa e espida nun interior. Como o das nais mociñas co neno no colo, cos seus grandes ollos no rostro escuro, e amplos os peitos descubertos, ás veces con un canciño. Este tema novo comparte protagonismo co retrato, encargo e compromiso á vez, dende Risco na súa biblioteca, Otero Pedrayo, García-Sabell, Malingre, Ernesto Gómez del Valle,...







Mais serán os numerosos bodegóns, de peixes e cunca de viño, ata os limóns ou as peras no prato, e os floreiros, nos que pode amosar coñecemento e sensibilidade como en poucos temas, con un simbolismo dende o cotiá. E tamén nos do mar, nos que a area con plantas, algo de auga e moito ceo, son os protagonistas; e as barcas varadas na area, metáforas todos dunha vida. E como un canto espiritual, as árbores sen follas dun souto, que fala dende o silencio.


Derradeira paleta utilizada por Prego de Oliver





Esta é unha panoplia heráldica, aquí na Sala Valente, a principal das exposicións, na que hai nunha ampla mostra do artista que fixo do óleo o medio no que materializa a súa plástica, sobranceiras obras as súas dende finais dos anos sesenta ata a súa morte, que deixa unha gran pegada na burguesía, clase social que as demandaba. Aquí, neste espazo, pódense ollar os seus murais, que se proxectan na parede, o de Vigo, na Estación Marítima, os de Ourense, na Cámara de Comercio ou no Seminario Maior, entre outros.

Na sala amósase o do antigo Hotel Parque, recentemente recuperado con xenerosidade e sensibilidade pola empresa Copasa, que mercou o edificio.




Na outra sala, a do Museo Municipal, a carón da catedral, os comisarios concretan o mundo do seu “Taller: espazo de creación e materialización plástica”, que montaron na segunda planta, pois así estaba o do artista na rúa do Paseo, esquina Concordia. Aquí con tubos de pintura, pinceis e paletas, témperas e vernices, caixas de acuarelas e ceras, hai libros e obxectos que utilizaba, e debuxos para ilustrar contos de escritores que se publicaban os domingos en ABC, ou os debuxos para ‘Merlín e familia’ de Álvaro Cunqueiro.


Un nó inimitable o do mestre Prego, dende Ourense, a Atenas de Galicia. E se os contos de ‘Se o vello Sinbad volvese ás illas’ son ‘un relato dos soños que non hai’, segundo lle escribiu na dedicatoria o mestre mindoniense, nos cadros de Prego de Oliver pódese albiscar unha época que xa foi do mundo esencial da Galicia.



O RONSEL DO ARTISTA EN 'PREGO100ANOS'
                                                        



A primeira das exposicións foi “Prego de Oliver, pintor de ideas e arquetipos. Do bosquexo á obra gráfica” abriuse nas Salas de Afundación na praza maior, dende o 15 de setembro, nos derradeiros días do verán, e durou dous meses. 
A segunda centrouse no seu “Taller: espazo de creación e materialización plástica”, montada na segunda pranta do Museo Municipal, rúa Lepanto, a carón da catedral, e iniciouse xa co outono o día 23; e finalmente na Sala Municipal Valente abriuse o día 29 a exposición a gran exposición “Prego e a captación do Eterno. O óleo como materialización da súa plástica”. 





Visitas guiadas para colectivos e colexios, talleres infantís, a catalogación das súas obras a particulares, que é a primeira vez que se fai en Ourense, un documental e varias conferencias dos comisarios, o Dr. Xabier Limia e Natalia Figueiras, completan o proxecto ’Prego100Anos’ de tres meses, que rematarán en xaneiro de 2017 coa presentación dun libro no que analizarase en profundidade a vida e circunstancias vitais deste destacado artista e as súas achegas plásticas, técnicas e iconográficas.


jueves, 22 de diciembre de 2016

Jesús, dios entre dioses, que nace en el solsticio

En estos días del solsticio de invierno, de máxima oscuridad/mínima lúz, con la esperanza desde ayer en que el ciclo continúe hacia el solsticio de verano: Carro Solar de Trundholm, Dinamarca, el sol es arrastrado por un caballo por el cielo, y un resumen de la importancia de la fiesta de estos días. En el centro...





lunes, 19 de diciembre de 2016

RUBÉN VILANOVA E TONHO FERREIRO: AUGAS MESTAS





XABIER LIMIA DE GARDÓN.

ARTE ET ALIA.


Xogan os nenos ca auga, saltan nela, móllanse. Xaora, de maiores, temos con ela unha relación intensa, coa chuvia e nos ríos, na mar, na ducha,... Velaquí a relación do principio do mundo, do que é máis intransferiblemente noso.

Así o vimos neste ‘Dentro e Fóra’ do Outono Fotográfico XXXIV que xa devala. Nunha das mostras, ‘Augas vertentes’, aínda das fiestras acristaladas do edificio das Facultades do Campus coordinada por Xosé Lois Vázquez e Celia Simón, amósanos unha reflexión coa auga no fondo, dos seus usos e abusos por parte dunha parte minoritaria da humaninade, como sinalan os organizadores, e na escolla salientan a José Luiz Oubiña, fotógrafo natural de Curitiba, Brasil, e afincado en Vilagarcía fai cinco lustros, con unha obra na que as ondas semellan formas pictóricas abstractas. Mais nós queremos destacar a presenza das fotos do comisario, coas de Lois Pardo e de José Paz, de Ourense, todos ben coñecidos, que se xuntan con unha morea de participantes.



E dende as augas da memoria é precisamente o proxecto de Ferreiro e Vilanova,A man verde’, que na sala baixa do Centro Cultural remata estes días. A idea de aquel, profesor en Ourense na Escola de Arte Superior e Deseño ‘Antonio Faílde’, e máis maior, é plasmada no cadro, para que logo Rubén Vilanova, que estudou aquí fotografía artística, recréea nunha acción fotográfica. Amorean así nove momentos que se explican dende os acaídos títulos: a qué cheiran as avoas?, caligrafía con recendo a café, sábados eléctricos, a mesma pedra, xogos prohibidos, é domingo, en vía morta, o que nos separa, e a morada de verán. Así dispostos os temas, no que hai escaleiras e pedras, claro que son os xogos de cando nenos... 

Os artistas retratados por Eliaz para Ourense tempo de lecer.

Así dende o código visual elixido, con equivalencia nos formatos expresivos, e colocándoos pareados, conforman unha mostra distinta e audaz, nun efecto buscado para os sentidos por ámbolos dous, ainda que deberon engadir unha máis por efectos de simetría. Un catálogo á altura completa este discurso mol que se esgota en si mesmo, malia abrirse con unha cita do poeta irlandés Seamus HeaneyFago versos/ para verme como ecoo dende a escuridade’, como escribe en ‘La muerte de un naturalista’, obra na que relaciona os sons e os arrecendos cos recordos, esa lembranza que é memoria pero máis aínda sentimentos dun xa foi. 


Entender a vida, e tomar conciencia do presente, aínda que para elo só poidamos facemos retrospectivamente, como dixera Soren Kierkegaard e que se fai verdade verdadeira cando un xa ben sendo un ser para a morte máis que ser para a vida... Mais esta, a vida, pode ser tamén entendida como eso que chega dende o futuro, sexa este o que for. Coa liberdade na escolla sempre. 



Como neste tempo de outono, para nós xa inverno dende primeiros de novembro, malia esta ‘galifornia’ de calores que vivimos co cambio climático. A luz, tan necesaria para a vida, que é fundamental para as artes, tanto da fotografía como tamén para a pintura...


sábado, 17 de diciembre de 2016

“Maestro Mateo en el Museo del Prado”


Da basílica-catedral de Santiago de Galicia, Compostela, principalmente, ao Museo do Prado / Madrid.


Son catorce pezas, ca. 1168/1211, extraídas do seu emprazamento orixinal na fachada e coro, que están en insitucións e coleccións particulares, ademáis do propio Museo da catedral.

San Mateo

Enoch


Hai nove esculturas da primitiva fachada exterior do Pórtico da Gloria, oito delas coñecidas, como o rosetón e dúas dovelas, e outras pezas  como os Cabalos do cortexo dos Reises ou San Mateo, que estiveron ata o século XVII nos primeiros tramos da nave.

A elas engádede a que acaba de ser descuberta na base dunha das torres da fachada no curso dunha excavación arqueolóxica.



Abraham e Isaac, que están no Pazo...
...de Meirás, propiedade da Fam. Franco


Feita en colaboración coa Real Academia Galega de Belas Artes e a Fundación Catedral de Santiago polo que se achegan obras por primeira vez en 500 anos.

Un novo relatorio dos traballos do mestre Mateo para la Catedral de Santiago, que podedes desfrutar ata o 26 de marzo de 2017.






Dúas das pezas acéfalas hoxendía, Profeta unha, Rei a outra (Fernando II de León?), da exposición.

Aquela foi achada no recheo da torre norte da catedral fai uns meses, no curso duns traballos arqueolóxicos e de cosolidación. Vese aquí por primeira vez...











Cabalos do séquito dos RR. Magos, granito c/ restos policromía.
ca. 1200, Compostela, Mº Catedral



Un relatorio completo dos traballos do gran Mestre Mateo para a catedral compostelana.

                                                  En Madrid ata o 26 de marzo de 2017.



domingo, 11 de diciembre de 2016

Mar Caldas





'Imaxes, xestos, voces' é a exposición que Mar Caldas trae á sala Alterarte, no Campus, na que reúne obras súas dende a segunda metade da década dos anos 90: a máis antiga é ‘Se voçe me abrir, nao esqueça de me fechar’, dos anos 1996-1997, dúas grandes imaxes fotográficas do seu corpo con maillot, aberto/pechado; 

Para empezar’, a vindicación de xénero dende a cabeleira de muller trasquilada e cos rizos para enviar polo mundo adiante por correo postal... e da serie ‘A entrega’ unha foto en gran tamaño dunha parella bicándose con paixón, que non positiva, e semella unha radiografía, obra que centra a mostra. 


Un video é ‘striptease literal’, de 2004, unha descripción dende un texto, a xeito de inventario-denuncia... A derradeira das obras é unha performance en video, ‘Fera engaiolada’, 2006/1016, unha muller que se move con xestos enérxicos sen conseguir erguerse. 




Eis toda ela unha visión práctica, e mesmo teórica da reivindicación feminista, feita con tons serios e graves, e tamén algo de ironía. O modo de proceder seu foi revisar proxectos anteriores e desenvolvelos para os tempos de hoxe, salientando ela que a meirande parte das obras "non foran expostas anteriormente ou só o fixeran dun xeito parcial e esbozado". 


Eis o feminino como discurso, nunha praxe feminista na que a mensaxe corpo / sexualidade, animalismo / machismo se presenta explícito. A profesora viguesa Mar Caldas leva anos inserida dentro do movemento de vindicación feminista, onde hai literatas e artistas, e ten feito outras exposicións caso de ‘Boas pezas’ de 2007 ou ‘Genealogías feministas en el arte español', 1960-2010, en 2012 no MUSAC, León.




O profesor Xosé Manuel Buxán, desta volta o curator dela, salientou que “nun momento tan terrible e estraño como o actual, máis que nunca volven a ser necesarias cousas esenciais como reivindicar a igualdade de xénero”. Como director de Alterarte, Buxán procurou unha vez máis que a exposición de novembro esté dentro do marco do Outono Fotográfico, como unha proposta máis das do Campus, malia integrarse no Plan xeral da Universidade ‘Estado Crítico 10 curadores dez artistas’.